Aalbeheer op maat, de snelste weg naar herstel

In 2007 is in Europa besloten dat de visserij wordt gereguleerd, in de hoop op een redelijk snel herstel van de palingstand. Sluiting van de visserij met aalvistuigen van september tot december werkt volgens de Combinatie van Beroepsvissers echter averechts. De beroepsvissers kunnen prima beheerders van de visstand worden.

Naar decentraal aalbeheer

De Combinatie van Beroepsvissers zet zich in voor een snel aalherstel door actief te werken aan een beheer op maat. Een beheer op basis van veel eigen kennis en inzet van de beroepsvissers zelf, en van nieuwe kennis vanuit de Europese wetenschapschappelijke wereld.

In de Europese aalwerkgroep is gelukkig steeds meer aandacht voor alle vier oorzaken van de achteruitgang. Zo besteedt het laatste EU-rapport over de aal ('WGEEL final Report 2009') ruime aandacht aan de capaciteit van de aal om zich voort te planten. Voor het eerst wordt de hoeveelheid reproductie verstorende stoffen die in paling worden gevonden vergeleken met de niveaus waarop andere vissen nog levensvatbare nakomelingen produceren.

In de ogen van de CvB zijn de Europese aalbiologen in het verleden veel te weinig creatief geweest in het vormgeven van de aalverordening. Het is namelijk heel goed mogelijk om de schade als gevolg van vervuiling, parasieten en migratiebelemmerende kunstwerken mee te nemen in het beheer. Te eenvoudig en ook onterecht wordt verwezen naar de Europese Kaderrichtlijn Water, als zou daar de oplossing vandaan komen.

Beheervarianten

In januari 2009 heeft de CvB een aalbeheerplan ('Mogelijkheden voor Aalherstel in Nederland') aangeboden aan minister Verburg. Daarin werd rekening gehouden met alle vier genoemde oorzaken.
Uitgangspunt van het plan was dat de georganiseerde vissers zouden zorgen dat vrouwelijke schieraal, afkomstig uit schone gebieden, heelhuids langs de gemalen en de waterkrachtcentrales komen. De uitzet van glasaal zou gaan plaatsvinden in schone gebieden en in gebieden waar de zwemblaasparasiet niet voorkomt. Op termijn zou dit sneller tot herstel van de glasaal-intrek moeten leiden dan andere beheermaatregelen.

Dit plan is, na tussenkomst van de politiek, onderdeel geworden van het 'Masterplan aalherstel in Nederlandse binnenwateren', met het plan om 157 ton schieraal weg te vangen voor gemalen, en vervolgens over te zetten in zee.

Het plan is echter niet door de Europese Commissie aanvaard. Het zou te weinig vangstbeperkende maatregelen bevatten, en berekeningen van de Nederlandse adviseur gaven de indruk dat twee maanden sluiting van de visserij veel effectiever zou zijn.
De Nederlandse overheid heeft als alternatief in haar aalbeheerplan van juli 2009 ('The Netherlands Eel Management Plan') een sluiting van de visserij met aalvistuigen van drie maanden ingevoerd.

De CvB heeft in een ultieme poging nog de voor- en nadelen van deze twee beheervarianten (uitzetten van 157 ton schieraal versus drie maanden sluiting van de aalvisserij) voorgelegd aan Joe Borg, EU-commissaris voor visserijbeleid.

Alternatief

Als resultaat van de inzet van de CvB ondersteunt zowel de Europese Commissie als het ministerie van LNV de visserij nu bij de ontwikkeling van een alternatief decentraal aalbeheer.

Momenteel werkt het ingenieursbureau Witteveen en Bos, met inschakeling van de ecoloog van het Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ), Jaap van de Meer, en op basis van gegevens van de CvB-leden, aan een model om decentraal aalbeheer vorm te geven. Het ministerie van LNV staat hier volledig achter en ondersteunt dit ook financieel.

Ook de CvB is blij met de samenwerking die er nu is tussen wetenschap, beroepsvisserij en overheid. Daarnaast is het zeer verheugend dat ook de aalkweek en de handel in aal samenwerken in de stichting DUPAN om tot gedegen onderbouwd aalherstel te komen.

Glasaal uitzetten

Het aalbeheerplan van de Nederlande overheid zet ook in op het optimaliseren van het gebruik van de schaarse, Europa binnentrekkende glasaal. Daartoe wordt glasaal uit overschotgebieden (stroomgebieden met meer intrek van glasaal dan optimaal is) uitgezet in goed beheerde schone gebieden. Het afgelopen jaar is met Europese subsidie meer dan 760 kg glasaal uitgezet.

In het artikel Is de visserij op paling in Europa te reguleren? van CvB-beleidsmedewerker Arjan Heinen, wordt meer uitgelegd over de noodzaak van Europese samenwerking bij het uitzetten van glasaal.

Alle genoemde beleidsdocumentent kunt u op deze website downloaden in het menu Documenten.