Volendamse palingvissers winnen Innovatieprijs

De Volendamse broers Patrick, Jack en Ger Schilder hebben de Herman Wijffels Innovatieprijs 2011 gewonnen. De broers Schilder ontwikkelden een overlevingsbak waarmee ongewenste bijvangst voor 99 procent weer levend in zee kan worden teruggezet. Met deze innovatie leveren de broers, die zelf ook visser zijn, een belangrijke bijdrage aan de verduurzaming van de visserij. Ze ontvingen daarvoor op 3 november de hoofdprijs van € 50.000 uit handen van Piet Moerland, bestuursvoorzitter Rabobank Nederland, en Herman Wijffels.

Gebroeders Schilder met Herman Wijffels (links), Piet Moerland (rechts).

Ongewenste bijvangst - ondermaatse vis of vis die niet aangevoerd mag worden - vormt een wereldwijd probleem waar bijna alle takken van visserij onbedoeld tegenaan lopen. Volgens het Wereld Natuur Fonds (WNF) is ruim 40 procent van de wereldwijde visvangst bijvangst. De Volendamse broers van VOF Schilder en Schilder ontwikkelden op hun eigen boot VD-64 een revolutionair systeem om ongewenste bijvangst levendig terug te zetten in zee. Ze deden dat op basis van de wormschoef-techniek van Archimedes. Patrick Schilder: 'Voorheen ging 87 procent van de bijvangst dood aan boord. Met dit apparaat kunnen we 99 procent weer levend terug in het water laten.'

In het systeem van Schilder en Schilder zwemmen de gevangen vissen aan boord in een overlevingsbak, een soort aquarium. Vanuit deze bak wordt de vangst opgeschroefd via een pomp die werkt volgens de eeuwenoude wet van Archimedes. Het gaat om een spiraalvormige schroef die in de buis is gemonteerd. Buis en schroef draaien beide rond, waardoor het water wordt verplaatst. 'De vis krijgt dan geen stress', benadrukt Patrick Schilder. De volgende stap is het uitfilteren van de vis voor de handel. 'Dat doen we met een trommel, daar heeft de vis ook geen erg in.' De bijvangst gaat daarna levend terug in zee.

Bedacht vanuit de praktijk

De Volendammers hebben eerder met succes een overlevingsbak voor de fuikenvisserij op paling ontwikkeld. De overlevingsbak voor op zee betreft een doorontwikkeling, een idee dat financieel gestimuleerd is door het toenmalige ministerie van LNV om het ook werkelijk op de markt te kunnen brengen.

Het sterke punt van het vissorteersysteem en overlevingsbak is dat deze is bedacht vanuit de praktijk, stelt de jury in een toelichting op de toekenning van de hoofdprijs. 'Voor de broers Schilder, die zelf visser zijn, een hele uitdaging die zij met veel inspanning hebben volbracht. Zien is geloven bij dit systeem en dat is ook wat de jury heeft gedaan. Zij heeft alle vertrouwen in het succes van dit systeem. De impact is enorm, niet alleen in Nederland maar hopelijk straks ook op wereldwijde schaal. De Nederlandse visserij kan in ieder geval nu een voorsprong opbouwen en de vangst verduurzamen.'

Voor meer info over de techniek van de overlevingsbak en de ontwerpers: videoboodschap gebroeders Schilder over hun innovatie (YouTube)

Bronnen:
Rabobank, Winnaars Herman Wijffels Innovatieprijs 2011
Waterland Dichtbij: Schilder en Schilder ontwerpt overlevingsbak voor bijvangst